De cliënt als mens
In verpleeghuiszorg is de ‘cliënt als mens’ altijd het vertrekpunt. Daarbij moet het gaan over alle levensdomeinen die voor de cliënt van belang zijn.” * (voetnoot die verwijst naar onderaan de tekst) Hoe doen we dat in een maatschappij waarin we bijna geen tijd meer nemen om werkelijk naar een ander te kijken en te luisteren? Mensen blijven lang thuis wonen en als er al wordt verhuisd naar een verpleeghuis, hoe goed kunnen we iemand dan nog leren kennen? Persoonsgerichte zorg, zorg op maat en belevingsgerichte zorg. Het lijkt haast een onmogelijke opdracht.
Welzijn bij Careaz
Careaz besloot in 2016 meer te gaan investeren in het welzijn van haar bewoners en cliënten. Dit uitte zich in de nieuwe functie van Welzijnscoaches , uitbreiding van de formatie van de Geestelijke Verzorger en o.a. in een pilot met de Verhalencirkel.
Oog en oor voor het verhaal
Meer oog dus voor de cliënt als mens. Deze mens komt binnen met een verhaal en dat verhaal stopt niet na de verhuizing van extramuraal naar intramuraal. Nee, het verhaal gaat verder, het gaat door. Op welke manier krijgen we daar weer oog en oren voor?
De workshop als kick off
Careaz kwam in aanraking met de Verhalencirkel via een beurs. Een verpleegkundige was zo enthousiast dat zij dit idee meenam naar haar manager. Deze bracht het weer bij de Geestelijk Verzorgers. Een werkgroep werd gestart met een pilot om met de Verhalencirkel aan de slag te gaan. Een inspirerende, enthousiasmerende en afwisselende workshop van Bureau Kwiek was de aftrap van deze pilot. Na de workshops kregen zorgprofessionals van de pilotteams een Verhalencirkel mee en konden ze op hun eigen afdeling aan de slag gaan.
Iedereen heeft een verhaal
Om te kunnen meten wat de meerwaarde zou kunnen zijn van deze Verhalencirkel, is er voor de start van de pilot een 0-meting gedaan bij een aantal bewoners. De geselecteerde bewoners waren heel divers. PG, somatisch en woonzorgcentrum bewoners. Ze werden bevraagd over hoe op dat moment werd omgegaan met het levensverhaal wat zij met zich meedragen. Is daar aandacht voor? Weten de zorgprofessionals wel van de belangrijke markeringen in hun leven? Voelt de bewoner zich veilig genoeg om met haar verhaal te komen wanneer zij daar behoefte aan heeft?
Gezien worden
Na een half jaar is de pilot afgesloten. Met dezelfde bewoners is weer gesproken over wat ze veranderd zagen. Bij sommigen was er een duidelijk merkbaar verschil , ze ervoeren dat de zorgprofessional meer aandacht had voor hun verhaal. Maar bij de meeste mensen was het wat lastiger te duiden. Sommige bewoners verwachten niet zoveel meer en zijn snel tevreden, of weten echt niet meer wie ze gister gesproken hebben.
Tijd voor elkaar
De grootste verandering vond plaats binnen het team zelf. Ineens gingen collega’s anders om met elkaar. Ze namen weer tijd om ook even met elkaar in gesprek te gaan. Het heeft de “handen aan het bed” gemaakt tot passievolle en zinvolle handen.
Werken vanuit het hart
Want wat is het belangrijk dat de zorgprofessionals dit werk vooral ook met hun hart kunnen blijven doen. Vroeger werd gesproken dat het vak van verpleging en verzorging een roeping is. Vandaag de dag lijkt het te veranderen in een vak vol regels, beperkingen en administratieve handelingen. De wens van Careaz is dan ook dat met behulp van de Verhalencirkel, de medewerkers aan het bed, de vroegere roeping weer kunnen ervaren en voelen.
Want 1 ding is zeker, het verhaal is net begonnen en nog lang niet af. De cirkel is rond en wordt dus verder gerold!
Coosje Meerveld
Coosje is Geestelijk Verzorger bij Careaz, Zorgorganisatie in de Oost-Achterhoek
* “In verpleeghuiszorg is de ‘cliënt als mens’ altijd het vertrekpunt. Daarbij moet het gaan over alle levensdomeinen die voor de cliënt van belang zijn.” * Dit is een prachtige zin uit het kwaliteitskader verpleeghuiszorg 2017 (pagina 9)
